श्री नाना रेखी

गुरू: श्री स्वामी समर्थ, अक्कलकोट

नाना रेखी: महाराजांचे कुंडलीकार

जन्म: माघ १८२८
वडील: बापूजी पाठक (ज्योतिषमुळे रेखी आडनाव)
समाधी: १९१२

अहमदनगरचे नाना रेखी हे त्यांच्या काळातील एक महान ज्योतिषी होती. त्यांना घुबडांची भाषा परिचित होती आणि म्हणूनच ते ‘पिंगळा ज्योतिषी’ म्हणून ओळखले जात. एकदा नाना रेखी मुंबईला गेले असता त्यांना संत स्वामीसुत यांना भेटण्याचा बहुमान मिळाला. स्वामीसुतांनी त्यांना महाराजांची कुंडली बनवण्यास सांगितली. स्वामीसुतांकडून माहिती घेऊन त्यांनी ती बनविली. स्वामीसुतांनी त्यांना स्वहस्ते ती स्वामी चरणी अर्पण करण्यास सांगितली. त्यानंतर अक्कलकोटला जाण्याची त्यांची तीव्र इच्छा होती. त्यामुळे नंतर ते आपल्या पत्नीसमवेत अक्कलकोटला गेले. श्री स्वामी त्यावेळी दर्ग्यावर बसले होते. जेव्हा ते श्री स्वामीजींच्या चरणी नतमस्तक झाले तेव्हा त्यांची पत्नी सखू यांना तिच्या भूतकाळातील आयुष्याची आठवण झाली आणि श्री स्वामीजींनी तिला बालयोगीच्या रूपाने दर्शन देऊन चेलीखेडाच्या स्तंभातून स्वत:ला प्रकट केले हे आठवले.

त्यांची भेट घेतल्यावर रेखी यांनी तयार केलेली कुंडली तत्काळ श्री स्वामीजींच्या सन्मानार्थ सादर केली. त्यावर हळदी कुंकुमादी अर्पण करून ती वाचली. त्यानंतर श्री स्वामी कुंडलीशी सहमत झाले आणि "देखता क्या है नौबत बजाव" असा आदेश दिला. नाना रेखीचा हा खूप आदर होता. श्री स्वामीजींनी आपला हात रेखींच्या उजव्या हातावर ठेवला आणि त्यांच्या तळहातावर विष्णुपाद निळ्या रंगात उमटविला. ही खूण शेवटपर्यंत त्याच्या तळहातावर राहिली. त्यानंतर श्री स्वामी म्हणाले, “मी तुम्हाला माझें आत्मलिंग दिले आहे तुम्ही आता जाऊ शकता.”

नाना रेखी यांना वाकसिध्दी मिळाली. त्यांना श्री स्वामीजींनी परिधान केलेल्या चर्म पादुका देखील प्राप्त झाल्या. अहमदनगरला परत आल्यावर त्यांनी मंदिर बांधले आणि त्या चर्मपादुका ठेवल्या. तेथील विद्वान पंडितांनी यावर आक्षेप घेतला आणि नाना रेखींचा खूपच छळ केला. तथापि, श्री स्वामीजींच्या दयाळूपणामुळे सर्व विरोध शांत झाला.

त्यांनी स्थापन केलेला स्वामी मठ आजही ही नगरमधील गुजर गल्लीत रेखी मठ म्हणून प्रसिद्ध आहे. आजही त्यांचे वंशज हा वारसा सांभाळत आहेत.

सन १९१२ ला समाधिस्त झालेल्या नाना रेखींनी श्री स्वामीसुतांची अभंग गाथा स्वहस्ते लिहून जतन केली. त्यांनी केलेल्या स्वामींच्या कुंडलीने ते स्वामी समर्थ संप्रदायात कायमचे नाव कोरून आपल्याला उपकृत करून गेले.